Yer altı tabakalarının durumlarını, konumlarını, hangi tür jeolojik yapıdan müteşekkil olduklarını, derinliklerini, kalınlıklarını, yoğunluklarını, elektrik özdirençlerini, sismik hızlarını, ivmesini, yeraltı suyu derinliğini ve bu tabakaların diğer dinamik parametrelerini, deprem karşısında gösterecekleri davranışları, tespit etmek amacıyla yapılan etütlere zemin etütleri denir.

Zemin etüdü, zeminin cinsine ve aranacak şeye göre çeşitli yöntemlerle yapılır. Bu yöntemlerin en önemlileri: Sismik, Elektrik, Manyetik, Elektromanyetik, Gravite, Radyoaktivite başlığı altında toplanabilir. Bizim amacımıza en uygun olanlar İse Sismik ve Elektrik Prospeksiyon yöntemleridir. Dolayısıyla bu iki yöntem hakkında kısaca bilgi sunmakta yarar var.

Zemin etüdünde saptanması gereken parametreler

– Sismik kayma dalgası, (Vs) ve sıkışma dalgası, (Vp), (Zemin Hakim periyodunu, katman sıklığını, elastik parametreleri, katman konumlarını ve zeminin deprem şiddeti arttırma özelliklerini saptamak için)
– Zemin ivme spektrum katsayıları (Tb-Ta) (Deprem yükü azaltma katsayısı saptanması için.)
– Zemin Hakim Periyodu (Zemin hakim periyodu ile bina öz periyodunun rezonansa girmemesi için.)
– Olası bir depremde inşaat zemininde oluşabilecek deprem ivmesi.
– Zemin emniyet gerilmesi. (Zemin deformasyonunu önlemek ve deprem yatay yükünü optimum seviyede tutmak için.)
– Yer altı suyu seviyesi. (Deprem şiddetini arttırır, zemin emniyet gerilmesi indirgenmesi ve sıvılaşma potansiyeli irdelemesi için.)
– Dinamik Elastik Parametreler. (Kayma ve Elastisite Modülleri, Poisson Oranı) (Zeminin makaslanma, katılık, gözeneklilik, suya doygunluk ve dinamik deformasyona, oturmaya karşı direncinin tespiti için.)
– Yerel zemin sınıflaması. (Zemin türü ve ilgili parametrelerin oto kontrolü için.)

Deprem şiddetini arttıran fiziksel özellikler:

1. Zemin sıvılaşma potansiyeli,
2. Zemin oturması,
3. Deprem şiddet artış katsayısı, (Deprem iki derece yükseltme özelliğine sahip ise 6 şiddetindeki deprem, 8 şiddetinde tepki gösterir)

Deprem şiddetini arttıran yapısal özellikler:

1. İnşaat temeli altındaki jeolojik yapı farklılıkları,
2. Görünen veya görünmeyen kırık, çatlak ve fayın düşey kesimi,
3. Gevşek kalın alüvyon ortamlar, ince kaya tabakalar,
4. Heyelan durumu varsa heyelan düzlemi,
5. Yer altı boşlukları,
6. Yeryüzünde sismik enerji odaklanması oluşturan eğimli senklinal yapılar,
7. Sismik dalgalarda ardışık kırılma ve yansımalar oluşturan yer altı yapısal özelliklerine sahip ortamlar,
8. Büyük genlikli yüzey dalgaların meydana gelmesinde sismik enerjiyi saçan sığ derinliklerdeki hetorojeniteler.
9. Mekanik rezonans oluşturan tabakalı yapılar.

İmara yeni açılacak bölgeler ile geniş alanların sismik mikro bölgelendirme haritalarının hazırlanması (Yer seçimi)
Yapılacak Zemin etüdlerinde,yukarıda sıralanan şıkların yerine getirilmesi deprem bölgelerinde hasarın en aza inmesi açısından şarttır.